مقدمه

در بازار، ورق‌های فلزی با ابعاد و اندازه‌های متنوع به فروش می‌رسند و هرکدام از آنها ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارا هستند. به عنوان نمونه، ورق گالوانیزه، ورق روغنی، ورق آجدار و ورق رنگی از یکدیگر با تفاوت‌های چشمگیری برخوردارند. در اینجا، یک مرور و مقایسه جامع بر انواع ورق‌های فولادی ارائه می‌شود. همراه ما باشید تا اطلاعات گسترده‌تری را در این زمینه به دست آورید.

 

تعریف و انواع ورق فولادی

ورق فولادی، یکی از تولیدات فلزی بسیار کاربردی است که با اشکال متنوع در بازار عرضه می‌شود. این انواع ورق‌ها به صورت رول و شیت در دسترس هستند و نقش حیاتی در تولید محصولات فولادی و ورق‌های فلزی ایفا می‌کنند.

اطلاعات مهمی وجود دارد که باید درباره ورق‌های فولادی بدانیم. این ورق‌ها از آلیاژهایی ساخته شده‌اند که دو مؤلفه اصلی آن‌ها، کربن و چدن هستند.

تفاوت بین انواع ورق فولادی با توجه به روش تولید آنها می‌تواند به دو دسته نورد گرم و نورد سرد تقسیم شود. این دسته‌بندی بر اساس ضخامت، ابعاد، و کاربردهای نهایی محصولات، تفاوت‌های حیاتی را مشخص می‌کند. در این مقاله، به بررسی این تفاوت‌ها خواهیم پرداخت و روش‌های تشخیص ورق فولادی را بررسی خواهیم کرد.

تنوع و مقایسه ورق‌های فولادی

ورق‌های متنوع با بهره‌گیری از جنس اصلی فولاد تولید و به بازار عرضه می‌شوند. اگر بخواهیم تمام ورق‌های فولادی موجود در بازار را بررسی و مقایسه کنیم، نیاز به مطالعه مقالات متعدد در این زمینه خواهیم داشت. هدف ما در اینجا، در ابتدا آشنایی با دو نمونه ورق پایه، یعنی ورق‌های گرم و روغنی است، سپس به بررسی تفاوت‌های بین دیگر انواع ورق‌ها خواهیم پرداخت.

ورق سیاه: تولید و کاربرد

ورق سیاه با استفاده از روش نورد گرم و با اعمال حرارت بسیار زیاد تولید می‌شود. این نوع ورق، در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد و به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود، جایگاه ویژه‌ای در بازار دارد. از آنجایی که در فرآیند تولید ورق سیاه، حرارت و دود زیادی به ورق اعمال می‌شود، رنگ مات بر روی سطح ورق باقی می‌ماند و به همین دلیل این نوع ورق با نام “سیاه” شناخته می‌شود.

ویژگی‌های فنی ورق سیاه: ورق سیاه با ضخامت‌های متنوع به بازار عرضه می‌شود و طول این نوع ورق نیز به دلیل عرضه به صورت رولی، بسیار متفاوت است.

کاربرد ورق سیاه:

ورق سیاه با استانداردها و ابعاد گوناگونی تولید و به بازار عرضه می‌شود؛ هر مدل از این ورق، در قسمت‌های مختلف صنعت کاربرد دارد. برای مثال، در ساخت تانکرها یا سیلندرهای ماشین‌ها از این ورق استفاده می‌شود و همچنین در صنایع پتروشیمی نیز به کار می‌رود.

مقایسه ورق سیاه با دیگر انواع ورق:

پس از بررسی ویژگی‌های اساسی ورق سیاه، مقایسه آن با سایر انواع ورق‌ها به نظر ساده‌تر می‌آید.

ظاهر ورق سیاه با ورق‌های روغنی یا سایر ورق‌های فلزی مانند گالوانیزه، آجدار و رنگی متفاوت است. ورق گالوانیزه برای تولید لوله، پروفیل و قوطی‌های گالوانیزه استفاده می‌شود، در حالی‌که ورق سیاه معمولاً در ساخت ابزارآلات، تولید قطعات کلیدی خودرو و تخزین مخازن سوخت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

از نگاه دیگر، تفاوت کاربردی بین ورق سیاه و ورق روغنی آشکار است. به عنوان مثال، ورق سیاه به دلیل خصوصیات استحکام و مقاومت، در صنایع سنگین به‌کار می‌رود، در حالی‌که ورق روغنی یا ورق‌های رنگی بیشتر در تولید لوازم خانگی فلزی یا تزئینات فلزی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

خصوصیات ورق گالوانیزه و مقایسه با ورق‌های دیگر

ورق گالوانیزه از ورق سیاه یا ورق سرد به دست می‌آید و یکی از ویژگی‌های برجسته آن، مقاومت بسیار بالا در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی است. در فرآیند خاصی به نام "روی‌اندود" یا "گالوانیزه" تولید می‌شود، و لایه‌ی روی آن از فولاد و آهن به نحوی است که در برابر اکسید آهن حفاظت فعال دارد.

پرداخت به مقایسه ورق گالوانیزه با انواع دیگر:

اصلی‌ترین تفاوت بین ورق گالوانیزه و ورق‌های نورد سرد و گرم، در این است که ورق‌های گالوانیزه به عنوان محصولات فلزی فرعی تولید می‌شوند، در حالی که ورق‌های سرد و گرم به عنوان محصولات اصلی در بازار حضور دارند. به بیان دیگر، بسیاری از ورق‌های فولادی، از جمله ورق رنگی، ورق آجدار و ورق گالوانیزه از مواد ابتدایی نورد سرد یا گرم تولید می‌شوند.

ورق گالوانیزه به خاطر مقاومت بیشتر در برابر اکسید آهن، برای استفاده در مناطق با رطوبت بالا به کار می‌رود. ویژگی‌های فنی این نوع ورق نیز با سایر ورق‌های فولادی تفاوت‌های معنی‌داری دارد. ضخامت ورق گالوانیزه متغیر است و بین 6 تا 18 میلی‌متر واقع می‌شود، که با ورق روغنی با ضخامت 0.5 تا 3 میلی‌متر قابل مقایسه است.

علاوه بر این، طول ورق گالوانیزه در محدوده 2 تا 6 متر و وزن نسبتاً بیشتری نسبت به برخی از ورق‌های فلزی دارد. وزن تقریبی این نوع ورق بین 8 تا 30 کیلوگرم متغیر است.

ورق روغنی: زیبا و با کارایی بالا

تولید ورق روغنی از نورد گرم به یک فرآیند خاص و منحصر به فرد تبدیل می‌شود؛ پس از تولید، این ورق‌ها به روغن‌کاری می‌پردازند و به همین دلیل با نام "ورق روغنی" شناخته می‌شوند.

این ورق‌ها با ظاهری براق و زیبا شناخته می‌شوند و به همین دلیل در ساخت وسایل خانگی، مبلمان و میزهای اداری کاربرد فراوانی دارند.

خصوصیات فنی ورق روغنی:

 

ورق روغنی با تنوع شکل، ابعاد، و اندازه‌های متعددی به بازار عرضه می‌شود. اما نسبت به ورق نورد گرم، ضخامت کمتری دارد و امکان شکل‌دهی و خم‌کردن آن بسیار زیاد است.

حائز اهمیت است که این ورق‌ها، بسته به روش روغن‌کاری (پاشش مستقیم و پاشش مداربسته)، قابلیت‌ها و ویژگی‌های متفاوتی خواهند داشت.

استفاده‌های وسیع ورق روغنی:

ظاهر شفاف و زیبای ورق روغنی باعث شده است که کاربردهای غیرصنعتی این محصول به شدت گسترده باشد. این ورق در ساخت وسایل فلزی اداری یا خانگی، قفسه‌های فلزی، ماشین لباس‌شویی، و یخچال به کار می‌رود.

تفاوت ورق روغنی با دیگر انواع ورق‌ها: ویژگی‌های ظاهری و فنی ورق روغنی، آن را از سایر ورق‌ها متمایز می‌کند و از هیچ ورق دیگری نمی‌تواند جایگزین شود، به خصوص ورق سیاه که ظاهری زبر دارد و برای ساخت وسایل فلزی اداری و خانگی مناسب نیست.

علاوه بر این، ورق روغنی تنها ورق فلزی است که پس از تولید با روش روغن‌کاری، به روغن آغشته می‌شود؛ این ویژگی باعث تمایز این ورق از سایر ورق‌های فولادی می‌شود.

مختصری درباره ورق استیل:

ترکیب آلیاژی با ویژگی‌های خاص استیل به عنوان یک آلیاژ فولادی، به دلیل ترکیب منحصر به فرد عناصر تشکیل‌دهنده‌اش، از سایر ورق‌های فولادی با تفاوت‌های قابل توجهی متمایز است. کربن به عنوان عنصر اصلی، ویژگی‌های آلیاژ ورق استیل را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد. اگر کربن در ترکیب آلیاژ کمتر از 2 درصد از کل آلیاژ باشد، با ورق استیل سر و کار داریم.

 

ورق رنگی : زیبایی و کاربرد با هوش

ورق‌های رنگی به وسیله‌ی فرآیند دقیق و حساب‌شده‌ای از ورق‌های گالوانیزه تولید می‌شوند. این ورق‌ها به دلیل ظاهر رنگارنگ و کاربرد تزئینی‌شان با عنوان “ورق‌های رنگی ” شناخته می‌شوند. معمولاً در رنگ‌های سفید، آبی، زرد، سبز، قرمز، قهوه‌ای و نارنجی تولید می‌شوند.

مقایسه ورق رنگی با ورق‌های دیگر:

ورق‌های رنگی با کاربرد ساده و تزئینی خود متمایز هستند، در حالی‌ که ورق‌های سیاه در صنایع حساس به کار می‌روند.

این ورق‌های زیبا در ساخت سقف سوله‌ها و وسایل خانگی فلزی به دلیل ظاهر خیره‌کننده‌شان مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین، از آن‌ها به عنوان ورق‌های مقاوم در برابر زنگ در مقابل عوامل زیست محیطی استفاده می‌شود؛ در حالی‌ که بسیاری از ورق‌های فولادی دیگر، این مقاومت را ندارند.

ضخامت این ورق‌ها در حدود 0.8 تا 6 میلی‌متر متغیّر است و وزن هر برش از آن‌ها در حدود 3.5 تا 12 کیلوگرم است. این ورق‌ها با عرضی از 1 تا 1.25 متر تولید و عرضه می‌شوند، افزون بر اینکه از نظر زیبایی و کیفیت هوشمندانه مورد توجه قرار می‌گیرند.

ورق آلوزینک: هنر ترکیبات فلزی

ورق آلوزینک یکی از نمونه‌های برجسته محصولات فولادی آلیاژی است که با خصوصیات فنی منحصر به فرد، به بازار عرضه می‌شود. این ورق با عناوین دیگری همچون "گالوانوم" و "زینکالوم" نیز شناخته می‌شود. ویژگی بارز این ورق، پوشش آن با عنصر "روی" است که آن را به یک فلز گالوانیزه تبدیل می‌کند. از جمله کاربردهای گسترده آن می‌توان به تولید تابلوهای برقی، ساخت آبگرم‌کن‌ها، ساخت پروفیل‌های درب و پنجره و سایر مصارف صنعتی اشاره کرد. این ورق، نه تنها از نظر عملکردی بلکه از نظر ظاهری نیز در میان محصولات فولادی آلیاژی، جایگاه ویژه‌ای دارد.

 

مقایسه ویژگی‌های ورق آلوزینک با سایر انواع ورق‌ها:

در بررسی و مقایسه مشخصات فنی، ورق‌های گالوانیزه و آلوزینک تفاوت‌های چشمگیری از یکدیگر دارند. از جمله اختلافات اصلی می‌توان به ظاهر شکیل، ویژگی‌های فنی، ابعاد، و در نهایت، هزینه نهایی اشاره کرد. ورق‌های آلوزینک بخش عمده‌ای از ترکیب خود را از آلومینیوم به دست می‌آورند که این عنصر باعث مقاومت بهتر فولاد می‌شود. به همین دلیل، ورق‌های آلوزینک در برابر ورق‌های گالوانیزه، مقاوم‌تر به نظر می‌آیند، به ویژه در صنایع حساس و دقیق‌تر.