خودرو برای شروع به حرکت و افزایش سرعت، به سیستم های متفاوتی نیازمند است. در بین این بخش ها، سیستم کلاچ نقش مهمی در دنده پذیری خودرو و در نتیجه افزایش یا کاهش سرعت خواهد داشت. این سیستم از اجزای مختلفی مانند: بلبرینگ، دیسک، صفحه، فلایویل، اهرم و ... تشکیل شده که هر یک از آنها در قسمتی از فرایند انتقال نیرو و حرکت پذیری خودرو فعالیت دارند. در صورتی که هر یک از این اجزا دچار آسیب شوند، در فعالیت دیگر قطعات سیستم اختلال ایجاد شده و کیفیت عملکرد آنها کاهش خواهد یافت. یدک پارت در این مقاله به بررسی علائم تمام شدن دیسک و صفحه و نکات لازم جهت آشنایی با این قطعات می پردازیم؛ با ما همراه باشید.
آشنایی با سیستم کلاچ خودرو
نیروی تولید شده توسط موتور باید به چرخ ها منتقل شود تا خودرو شروع به حرکت نماید. در این لحظه کلاچ به عنوان یک رابط بین جعبه دنده و موتور عمل کرده و توان تولیدی موتور را ابتدا به جعبه دنده منتقل و سپس به کمک دیگر اجزای سیستم، به چرخ ها می رساند. دیسک و صفحه کلاچ قسمتی از این سیستم بوده که وظیفه مدیریت نیروی انتقالی را بر عهده دارند. هنگامی که خودرو شروع به حرکت می کند، نیروی موتور توسط دنده افزایش یافته و به چرخ دنده ها می رسد. بنابراین دیسک و صفحه با قطع و وصل ارتباط بین جعبه دنده و موتور، امکان تغییر دنده و افزایش یا کاهش قدرت خودرو را فراهم می نمایند.
نشانه های تمام شدن دیسک و صفحه چیست؟
به توصیه یدک پارت آشنایی با علائم خرابی دیسک و صفحه به شما این امکان را می دهد که در اولین فرصت، نسبت به تعمیر یا تعویض دیسک و صفحه اقدام نمایید؛ به این صورت امکان بروز خسارات بیشتر و خرابی قطعات وابسته به دیسک و صفحه کمتر خواهد شد. این علائم عبارتند از:
- سفت شدن پدال کلاچ: هنگامی که پدال کلاچ سفت و خشک عمل می کند، حالت ارتجاعی خود را از دست داده و نشان دهنده زمان تعویض دیسک و صفحه می باشد.
- لرزش خودرو هنگام شروع به حرکت: در صورتی که با استارت زدن خودرو، لرزش ایجاد شود و شما را مجبور به فشردن پدال گاز کند، از خرابی و فرا رسیدن زمان تعویض دیسک و صفحه اطمینان حاصل کنید.
- کاهش سرعت و شتاب خودرو: اگر احساس کردید خودرو سرعت و شتاب همیشگی خود را از دست داده، انتقال قدرت موتور به علت ساییدگی دیسک و صفحه به خوبی انجام نمی شود.
- بکس و باد کردن خودرو در سربالایی: در صورتی که هنگام عبور از سربالایی ها، شتاب خودرو با فشردن پدال گاز بیشتر نشود، دیسک و صفحه آسیب دیده است. در این شرایط خودرو برای بالا رفتن از سربالایی نیاز به دنده معکوس خواهد داشت.
- افزایش مصرف سوخت: گاهی خودرو حتی در مسافت های کوتاه، سوخت زیادی استفاده می کند؛ به طوری که افزایش مصرف سوخت نسبت به گذشته قابل تشخیص است. در این حالت لازم است دیسک و صفحه را از نظر خرابی بررسی نمایید.
- بد جا رفتن دنده عقب و دنده 1: خرابی دیسک و صفحه موجب می شود دنده عقب و دنده 1 به راحتی تعویض نشوند؛ در این حالت شما نیاز به فشردن بیشتر پدال کلاچ برای تعویض دنده خواهید داشت.
- ایجاد صدا هنگام تعویض دنده: در صورت خرابی دیسک و صفحه، هنگام تعویض دنده صدای بلندی ایجاد می شود که به راحتی قابل شنیدن است.
- متناسب نبودن دور موتور و سرعت خودرو: عملکرد ضعیف صفحه کلاچ باعث می شود هنگام رانندگی، دور موتور به شدت افزایش یابد در حالی که سرعت خودرو با میزان دور موتور مطابقت ندارد. در این حالت لازم است دیسک و صفحه با محصولی مرغوب جایگزین شوند.
عملکرد دیسک و صفحه به چه صورت است؟
درون سیستم کلاچ دو دیسک وجود دارد؛ یکی از این دیسک ها به میل لنگ متصل بوده و دیگری که با نام صفحه اصطکاک یا دیسک شناخته می شود، نیروی موتور را به گیربکس انتقال می دهد. هنگامی که فشاری روی پدال وجود ندارد، دو دیسک به طور کامل به یکدیگر چسبیده اند. با فشردن پدال کلاچ، دو دیسک از هم فاصله گرفته و تماس بین صفحه اصطکاک و فلایویل (قطعه ای دایره ای که به استارت وصل بوده و با چرخیدن آن، اتومبیل روشن می شود) برقرار می شود. سپس صفحه اصطکاک شروع به چرخیدن کرده و توان دریافتی از موتور را به گیربکس منتقل می کند؛ در نتیجه این فرایند، نیروی موتور توسط کلاچ به جعبه دنده انتقال یافته و پس از آن به چرخ ها می رسد.
هنگامی که فشار از روی پدال برداشته می شود، برخورد میان دیسک و صفحه فلایویل کاهش یافته و دیسک روی فلایویل لغزش پیدا می کند. لازم است بدانید ارسال نیروی از صفحه کلاچ توسط شفت ورودی انجام شده و کم شدن فشار به وسیله فنر دیافراگمی صورت می پذیرد. در زمان تعویض دنده لازم است انتقال نیرو از موتور به جعبه دنده متوقف شود و این کار توسط کلاچ انجام می شود. به بیانی دیگر، عملکرد کلاچ خودرو به نیروی اصطکاک ایجاد شده بین سطوح و انتقال نیرو بستگی دارد؛ در صورت تمام شدن دیسک و صفحه، نیروی اصطکاک لازم وجود ندارد و کلاچ عملکرد خود را از دست خواهد داد.
در صورت تمام شدن دیسک و صفحه باید چه کارهایی انجام دهیم؟
تمام شدن یا خرابی دیسک و صفحه در زمان رانندگی، تجربه ای ناخوشایند برای راننده خواهد بود. در این زمان، با استفاده از اقدامات لازم در جهت حل مشکل، می توان از بروز خسارات بیشتر جلوگیری کرد. بنابراین لازم است در زمان تمام شدن دیسک و صفحه، کارهای زیر را انجام دهید:
- متوقف کردن خودرو: در صورت تمام شدن صفحه کلاچ باید خودرو را متوقف کنید تا خسارات مالی بیشتری به وجود نیاید.
- بررسی قطعه: اگر علائم تمام شدن صفحه کلاچ را مشاهده کردید، لازم است خودرو را به یک مکانیک ماهر ارجاع دهید تا با بررسی دقیق، از سلامت یا خرابی صفحه اطمینان حاصل کند.
- تعویض قطعه: با تایید خرابی دیسک و صفحه توسط کارشناس، لازم است این قطعه را تعویض و با محصولی با کیفیت و مقاوم جایگزین نمایید. در نظر داشته باشید که تعویض دیسک و صفحه باید توسط مکانیک متخصص انجام شود تا دیگر اجزای خودرو دچار آسیب نشوند.
- بررسی سیستم کلاچ: جدا از دیسک و صفحه، لازم است دیگر اجزای سیستم کلاچ به دقت بررسی شوند؛ زیرا در صورت خرابی قطعات دیگر، دیسک و صفحه جدید نیز عمر طولانی نخواهد داشت و به سرعت آسیب می بیند.
- تست عملکرد دیسک و صفحه: پس از اتمام مراحل تعویض، لازم است با خودرو رانندگی کنید تا از عملکرد صحیح این قطعات و عدم وجود هرگونه مشکل، اطمینان حاصل نمایید.
تست سلامت دیسک و صفحه
با انجام تمرینات زیر، می توان بدون باز کردن گیربکس از سلامت یا تمام شدن دیسک و صفحه اطمینان حاصل کرد:
خاموش نشدن خودرو با حرکت در دنده 2
ابتدا خودرو را در حالت توقف روی دنده 2 قرار داده و سپس به آرامی پای خود را از روی کلاچ بردارید. در صورت خاموش نشدن خودرو، از تمام شدن دیسک و صفحه اطمینان حاصل کرده و برای تعویض آن اقدام کنید.
لرزش خودرو با حرکت در دنده 1
خودروی در حال توقف را روی دنده 1 قرار داده و سپس شروع به حرکت کنید. در صورتی که خودرو دچار لرزش زیادی شد، احتمال تمام شدن دیسک و صفحه وجود خواهد داشت.
چگونه عمر دیسک و صفحه را افزایش دهیم؟
- رها کردن کلاچ پس از تعویض دنده
- عدم افزایش وزن خودرو با حمل افراد یا بار اضافی
- درست جا زدن دنده با زود رها نکردن پدال کلاچ
- استفاده از دنده مناسب در شرایط مختلف
- عدم توقف در سربالایی با استفاده از نیم کلاچ (به جای نیم کلاچ از ترمز استفاده کنید)
علاوه بر این موارد، عواملی مانند رانندگی در ترافیک های سنگین و بکسل کردن خودرو از عوامل کاهش دهنده عمر دیسک و صفحه می باشند؛ با این حال، پرهیز از این موارد کار دشواری بوده و لازم است با رعایت مراقبت های لازم، تا حد امکان طول عمر دیسک و صفحه را افزایش دهید.
خرید دیسک و صفحه انواع خودرو از یدک پارت
مجموعه یدک پارت یکی از بزرگترین فروشگاه های لوازم یدکی و جانبی خودرو است که برای تامین محصولات خود، برندهای معتبر داخلی و خارجی را انتخاب می کند. محصولات یدک پارت، همگی دارای ضمانت کیفیت، گارانتی و خدمات پس از فروش بوده و با قیمتی مناسب تر از دیگر فروشگاه ها عرضه می شوند. بنابراین شما می توانید در صورت تمام شدن دیسک و صفحه انواع خودرو از یدک پارت بهترین کیفیت و مناسب ترین قیمت را تهیه نمایید و نگران کیفیت عملکرد محصول نباشید.
سوالات متداول
بهترین مارک های دیسک و صفحه کدامند؟
والئو سبز و آبی، عظام، سکو و ایساکو.
آیا امکان رانندگی با دیسک و صفحه خراب وجود دارد؟
رانندگی در این شرایط کار خطرناکی است؛ زیرا امکان از هم پاشیدن کلاچ وجود خواهد داشت.
کیت کلاچ چیست و بهترین نوع آن چه نام دارد؟
به کنار هم قرار گرفتن دیسک، صفحه و بلبرینگ، کیت کلاچ گفته می شود. معمولا فروشندگان این قطعات را به صورت کیت به فروش می رسانند. بهترین نوع کیت کلاچ، پری دمپر می باشد.