برای نصب آسانسور در ساختمان چه قوانینی باید رعایت شود؟

به طور کلی نصب آسانسور در ساختمان هایی با ارتفاع چهار طبقه و بالاتر الزامی است که باید برای این کار قوانین و مقررات مشخصی رعایت شوند. این قوانین به منظور حفظ ایمنی ساکنان ساختمان ها، تسهیل دسترسی به آسانسور و جلوگیری از وقوع حوادث ناگوار در اثر استفاده از دستگاه، وضع شده اند. برای آشنایی بیشتر با قوانین نصب آسانسور در ساختمان، با ما همراه باشید.

قوانین نصب آسانسور در ساختمان

• اخذ رضایت ساکنین

می توان گفت اولین و مهم ‌ترین شرط برای راه اندازی آسانسور، اخذ رضایت تمامی ساکنین ساختمان برای این کار است. بر اساس ماده ۲۳ قانون تملک آپارتمان ها، ساکنان تمامی طبقات ساختمان باید از نصب آسانسور رضایت کامل داشته و سهم خود را از بابت هزینه ‌های مربوط به نصب دستگاه پرداخت کنند. چنانچه یکی از ساکنین با نصب آسانسور مخالفت کند، سایر ساکنین می ‌توانند با ارائه دلایل منطقی و توضیحات لازم، وی را متقاعد کنند. اگر این روش مؤثر واقع نشود، ساکنان می توانند به مراجع قانونی مراجعه کرده و از مسیر قانونی این مشکل را حل کنند.

• اخذ مجوزهای لازم

پس از اخذ رضایت ساکنین، باید مجوزهای لازم برای نصب آسانسور از شهرداری و مراجع مربوطه دریافت شود. البته در صورتی که ساکنان ساختمان قصد نصب آسانسور در فضای داخلی ساختمان را داشته باشند، نیازی به دریافت مجوز از شهرداری وجود ندارد. در ساختمان‌های قدیمی که فضایی برای نصب آسانسور وجود ندارد، کارشناسان شهرداری باید محل مناسب برای نصب دستگاه را بررسی و مشخص کنند. پس از مشخص شدن محل مناسب، مجوز لازم برای نصب آسانسور از شوی شهرداری صادر می شود.

 همچنین یکی دیگر از مجوزهای لازم برای نصب آسانسور در ساختمان، تاییدیه نظام مهندسی است. به این منظور مهندسان صلاحیت دار باید نقشه های مربوط به نصب آسانسور را تهیه کرده و به سازمان نظام مهندسی ارائه دهند. پس از بررسی این نقشه ها و در صوررت عدم وجود ایراد یا نقص، مجوزهای لازم از سوی نظام مهندسی صادر می شود. 

• ارزیابی فنی ساختمان

پیش از نصب آسانسور، باید ساختار ساختمان بررسی شده تا اطمینان حاصل شود که توانایی تحمل وزن و بار آسانسور را دارد. این بررسی شامل ارزیابی مقاومت دیوارها، کف و سایر اجزای سازه ‌ای ساختمان است. همچنین محل نصب آسانسور باید به گونه‌ ای باشد که ایمنی ساکنین را تضمین کند.

• امکان دسترسی همه افراد به آسانسور

یکی از قوانینی که باید در نصب آسانسور رعایت شود، امکان دسترسی راحت همه افراد به دستگاه است. در این رابطه آسانسور باید در جایی نصب شود که همه افراد بتوانند دسترسی آسانی به آن داشته باشند. همچنین طراحی آسانسور باید به نحوی باشد که افراد معلول و کم توان نیز بتوانند به راحتی به آن دسترسی داشته و از آن استفاده کنند.

• رعایت استانداردها و ضوابط مربوطه

آسانسورها دستگاه های پیچیده ای هستند که از قطعات و تجهیزات زیادی تشکیل می شوند. در این صورت حفظ کارایی مطلوب و ایمنی آن ها مساله ای ضروری به شمار می رود. در این رابطه مجموعه ای از استانداردها و ضوابط وجود دارند که رعایت آن ها به هنگام تولید و نصب آسانسورها الزامی است. این استانداردها و ضوابط ناظر بر ایمنی و عملکرد مطلوب آسانسور هستند. بنابراین شرکت های نصاب آسانسور باید به هنگام نصب دستگاه این قوانین و مقررات را رعایت کنند.

• نصب منبع برق سه فاز

یکی از قوانینی که باید در نصب آسانسور مورد توجه قرار داد، نصب منبع برق سه فاز است. برق سه فاز قدرت بالاتری داشته و می تواند گشتاوری بیشتری را ارائه کند. از این رو برای آسانسورهایی با ظرفیت بالا که موتورهای قدرتمندی دارند، از این نوع منبع تغذیه باید استفاده شود. با نصب این منبع انرژی، آسانسورها می توانند بارهای سنگین تری را جابجا کرده و عملکرد بهتری از خود ارائه دهند. اما در مقابل، آسانسورهای کوچک و کم ظرفیت، قادر به کار کردن با برق تک فاز نیز هستند که از نظر اقتصادی می تواند به صرفه تر باشد.

هزینه‌ های نصب آسانسور

نصب آسانسور هزینه هایی به دنبال دارد که باید بین ساکنان ساختمان ها تقسیم شود. در زیر به نحوه تقسیم این هزینه ها اشاره شده است:

• تقسیم هزینه ‌ها

هزینه نصب آسانسور معمولاً بین ساکنان ساختمان تقسیم می‌شود. طبق یک عرف، سهم مالکان طبقه دوم دو برابر پرداختی مالکان طبقه اول است و همین‌ طور به ترتیب برای طبقات بالاتر افزایش می‌یابد. در صورت بروز اختلاف نظر بین ساکنان درباره هزینه ‌های نصب آسانسور، طبق قانون تمامی ساکنان موظف به پرداخت هزینه های نصب دستگاه هستند.

• پرداخت جریمه ‌ها

اگر آسانسور بدون مجوز نصب شود، تحت پوشش بیمه قرار نمی‌گیرد و ممکن است جریمه‌ هایی از سوی شهرداری برای مالکان اعمال شود. در این صورت ساکنان باید جریمه های مربوطه را پرداخت کنند.

اخذ گواهی استاندارد اولیه

پس از تکمیل نصب آسانسور، به منظور بهره برداری از آن، باید گواهی استاندارد اولیه دستگاه از سازمان استاندارد اخذ شود. استاندارد اولیه آسانسور شامل مجموعه ای از الزامات و مقررات است که به منظور تضمین کارایی و ایمنی دستگاه وضع شده است. این نوع استاندارد با هدف کاهش حوادث و سوانح آسانسورها و حفظ عملکرد مطلوب آن ها وضع شده و دریافت گواهی آن از سال 1383 به شکل اجباری درآمده است. برای آن که بتوان گواهی استاندارد اولیه آسانسور را دریافت کرد، باید دستگاه پس از نصب توسط کارشناس سازمان استاندارد مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد. این نکته را نیز باید مد نظر قرار داد که دریافت گواهی پایان کار ساختمان منوط به دریافت گواهی استاندارد اولیه آسانسور است.

سرویس و نگهداری

آسانسورها باید به شکل دوره ‌ای سرویس و نگهداری شوند. این کار به منظور حفظ ایمنی و کارایی دستگاه و همچنین جلوگیری از بروز نواقص و خرابی های جدی در آن انجام می شود. مدیر یا مالک ساختمان موظف است که اقدامات لازم برای سرویس ‌های لازم دستگاه را انجام داده و هزینه‌ های مربوط به آن را از ساکنان دریافت کند. اگر دستگاه نیاز به تعمیرات اساسی داشته باشد، هزینه‌ ها بر عهده مالکان واحدها خواهد بود.

بیمه آسانسور

بیمه آسانسور می ‌تواند خسارت ‌های ناشی از حوادث را کاهش دهد. بیمه آسانسور شامل هزینه‌ های پزشکی ناشی از حوادث، نقص عضو و همچنین غرامت فوت (دیه) می‌ شود. البته به لحاظ قانونی، اجباری به بیمه کردن آسانسور وجود ندارد؛ اما در صورت وقوع حادثه و بیمه نبودن آسانسور، تمامی خسارت های ناشی از حوادث برعهده مالک یا مدیر ساختمان خواهد بود.

قوانین خاص نصب آسانسور در ساختمان ‌های قدیمی

ساختمان های قدیمی به دلیل شرایط خاصی که دارند، باید قوانین خاصی برای نصب آسانسور در آن ها رعایت شود. در زیر به این قوانین اشاره شده است:

• مشخص کردن فضای مورد نیاز

برای نصب آسانسور در ساختمان ‌های قدیمی، حداقل فضای مورد نیاز 1.6 × 1 متر است. همچنین باید توجه داشت که حداقل فضای مورد نیاز برای یک آسانسور ۳ نفره ۰٫۶ متر مربع و برای یک آسانسور ۴ نفره ۰٫۸ متر مربع است. به طور کلی فضای مورد نیاز برای نصب آسانسور به عوامل مختلفی از جمله نوع و مدل دستگاه، نوع و تعداد طبقات ساختمان، نحوه طراحی چاه، ظرفیت دستگاه، نوع سیستم محرکه و غیره بستگی دارد.

• نصب آسانسور هیدرولیکی

بهترین گزینه برای ساختمان‌ های قدیمی که فضای کافی برای نصب بالابر ندارند، آسانسورهای هیدرولیکی است. زیرا این نوع آسانسورها به دلیل طراحی و ساختار خاص خود می ‌توانند در فضاهای محدود نیز نصب شوند. همچنین با قرار گرفتن تجهیزات سنگین این نوع سیستم ها همچون موتور و جک هیدرولیک در قسمت کف ساختمان فشار کم تری به سازه آن وارد می شود. این مساله برای ساختمان های قدیمی که ممکن است استحکام کم تری داشته باشند، اهمیت زیادی دارد.

• جابجایی تأسیسات و لوله‌ ها

در برخی موارد ممکن است نیاز باشد که تأسیسات، لوله‌ های آب و گاز و کنتورها در ساختمان های قدیمی جا به جا شوند تا فضای کافی برای نصب آسانسور فراهم شود. به این منظور پیش از هر گونه اقدام، کارشناسان مربوطه باید ساختمان را از نظر وضعیت تاسیسات موجود مورد بازدید و بررسی قرار دهند. سپس بر اساس این بررسی ها، نقشه جدید از جابجایی تاسیسات و نصب آن ها در محل جدید تهیه می شود. در این نقشه باید مکان دقیق نصب آسانسور و مسیرهای جدید لوله کشی تاسیسات مشخص شود. سپس باید از شهرداری، مجوز لازم برای جابجایی تاسیسات اخذ شود. پس از آن که نقشه مورد نظر، تایید و مجوزهای لازم اخذ شد، می توان اقدامات لازم برای جابجایی تاسیسات را آغاز کرد.

نتیجه ‌گیری

در این مطلب به بررسی قوانین نصب آسانسور در ساختمان ها پرداختیم. توجه به جزئیات این قوانین و رعایت آن ها از سوی ساکنان و مالکان ساختمان ها به اجرای موفقیت آمیز پروژه نصب آسانسور کمک می کند. بنابراین لازم است ساکنان و مالکان واحدهای ساختمان در رعایت این قوانین و اجرای صحیح پروژه نصب آسانسور با یکدیگر همکاری کنند. در این رابطه شرکت اوکسین لیفت با تکیه بر توانمندی های نصابان حرفه ای خود و برخورداری از امکانات و تجهیزات لازم، آمادگی آن را دارد تا پروژه های نصب آسانسور را در ساختمان های مختلف برعهده گیرد. این شرکت می کوشد تا نصب انواع آسانسورها منطبق با قوانین و مقررات مربوطه بوده و همچنین استانداردهای کارایی و ایمنی دستگاه کاملا رعایت شوند.