تشنج یک حالت غیرطبیعی فعالیت الکتریکی در مغز است که می‌ تواند منجر به حرکات غیرارادی، تغییر در رفتار، احساسات یا سطح هوشیاری شود، این وضعیت معمولاً به صورت موقتی و ناگهانی رخ می‌ دهد، عوامل محیطی، فیزیکی و روانشناختی مختلفی برای ایجاد تشنج وجود دارد که دانستن هر یک از این علل ها می تواند ما را ابتدا در جلوگیری از بروز تشنج و در نهایت تشخیص سریع روند درمان کمک کند، با ما از رسانه محبوب شهرخبر همراه باشید تا در رابطه با مهم ترین سرفصل های تشنج با شما صحبت کنیم.

چه چیزی باعث تشنج می‌ شود؟

تشنج ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد، تعیین علت های تشنج می تواند ما را در تعیین راه درمان تشنج کمک کند، به نقل از وبسایت www.mayoclinic.org:

A seizure is a sudden burst of electrical activity in the brain. It can cause changes in behavior, movements, feelings and levels of consciousness. Epilepsy is defined as having two or more seizures at least 24 hours apart that do not have a known cause. But epilepsy does not cause all seizures.

تشنج یک انفجار ناگهانی از فعالیت الکتریکی در مغز است. می تواند باعث تغییر در رفتار، حرکات، احساسات و سطوح هوشیاری شود. صرع به داشتن دو یا چند تشنج با فاصله حداقل 24 ساعت از هم که علت شناخته شده ای ندارند، تعریف می شود. اما صرع همه تشنج ها را ایجاد نمی کند.

از مهم ترین علت ایجاد تشنج می توان به موارد زیر اشاره نمود:

1.    صرع (Epilepsy) >> یک اختلال مزمن مغزی.

2.    تب بالا >> به‌ویژه در کودکان.

3.    کمبود خواب یا استرس شدید.

4.    آسیب‌های مغزی >> مانند ضربه به سر یا سکته مغزی.

5.    عفونت‌ ها >> مانند مننژیت یا انسفالیت.

6.    اختلالات متابولیک >> مثل کمبود قند خون (هیپوگلیسمی) یا مشکلات الکترولیت‌ ها.

7.    مصرف یا ترک مواد مخدر و الکل.

8.    تومور های مغزی یا اختلالات ژنتیکی.

کدام نوع تشنج خطرناک است؟

بسیاری از افراد سوال می کنند که کدام تشنج خطرناک است؟ به طور کلی ما 2 نوع تشنج داریم که به شرح زیر می باشد:

1.    تشنج تونیک-کلونیک عمومی (Grand Mal) >> شامل از دست دادن هوشیاری و حرکات شدید بدن.

2.    استاتوس اپی‌ لپتیکوس (Status Epilepticus) >> تشنجی که بیش از 5 دقیقه طول بکشد یا چند تشنج پشت سر هم بدون بازگشت هوشیاری. این وضعیت اورژانسی است و به مراقبت فوری نیاز دارد.

علائم تشنج در بزرگسالان و کودکان به چه صورت خود را نشان می دهد؟

در بزرگسالان و کودکان علائم تشنج کمیب متفاوت است، از همین رو تشخیص هر یک از انواع علائم می تواند ما را در مسیر درمان و تشخیص نهایی کمک کند، از مهم ترین تفاوت علائم تشنج در بزرگسالان و کودکان می توان به موارد زیر اشاره نمود:

علائم تخصصی تشنج در بزرگسالان

از مهم ترین علائم تخصص و ویژه تشنج در بزرگسالان می توان به موارد زیر اشاره نمود:

1.    حرکات غیرقابل کنترل دست و پا.

2.    از دست دادن هوشیاری.

3.    تغییر در احساسات یا رفتار (تشنج جزئی).

4.    خیره شدن به نقطه‌ای بدون حرکت (تشنج غایب).

علائم تخصصی تشنج در کودکان

در کودکان علائم تشنج کمی متفاوت تر است، به صورت کلی علائم تشنج در کودکان به شرح زیر می باشد:

1.    خیره شدن ناگهانی.

2.    لرزش یا تکان‌های غیرطبیعی.

3.    از دست دادن کنترل ادرار.

4.    گریه یا ترس ناگهانی.

آیا سیژر همان تشنج است؟

بله، سیژر (Seizure) همان تشنج است و به اختلالات ناگهانی فعالیت الکتریکی مغز اشاره دارد، سیژر اصطلاح انگلیسی و علمی تشنج است که به تخلیه بارالکتریکی از یک نقطه تحریک شده مغزی دلالت دارد، از همین رو اگر جایی به شما گفتند که فردی سیژر کرده است بدانید در واقع تشنج رخ داده است.

فرق تشنج با صرع (Epilepsy) چیست؟

تنها تفاوت فاحش و آشکار تشنج و صرع در مدت دار بودن زمان اپیلپسی یا صرع است، برای روشن تر شدن مطلب بایید سری به وبسایت هلث لاین بزنیم:

Seizures are individual occurrences of abnormal electrical activity in the brain. There are many causes of seizures, including singular events like a medication reaction.

تشنج، رویدادهای فردی فعالیت الکتریکی غیر طبیعی در مغز است. دلایل زیادی برای تشنج وجود دارد، از جمله رویدادهای منفرد مانند واکنش دارویی.

که به طور کلی:

·    تشنج >> یک اتفاق است که ممکن است به‌طور موقت رخ دهد.

·    صرع >> یک بیماری مزمن است که با تکرار تشنج‌ ها مشخص می‌شود، یعنی هر فردی که تشنج کند، لزوماً صرع ندارد.

درمان قطعی تشنج چیست؟

درمان قطعی بسته به علت تشنج متفاوت است، اگر تشنج ناشی از شرایط موقت (مثل تب یا کمبود قند خون) باشد، درمان علت زمینه ‌ای می ‌تواند تشنج را متوقف کند، در این افراد درمان قطعی تشنج به شرح زیر می باشد:

بررسی عملکرد مغز با نوار مغز

در نوار مغز ما شاهد برداشت 4 موج اصلی مغزی می باشیم، به نقل از وبسایت درمان تو که در حیطه اجرای خدمات نوار مغز در منزل نیز فعالیت دارد:

به طور کلی هدف از انجام نوار مغز دریافت اطلاعات دقیق در رابطه با نحوه فعالیت الکتریکی و صحت در انتقال پیام های الکتریکی برای پاسخ دهی مناسب به اندام ها می باشد، به طور مثال شخصی که دچار سکته مغزی می گردد نقطه ای در مغز خود دارد که دارا فعالیت ناصحیح نسبت به سایر نقاط مغزی می باشد.

می توانیم نتیجه بگیریم که با استفاده از نوار مغز می توان نقطه اکتوپیک مغزی را تشخیص و درمان توسط متخصص مغز و اعصاب برای بیمار اجرایی گردد.

دارو های ضدتشنج

که از مهم ترین آن ها می توان به کاربامازپین، لاموتریژین یا والپروات اشاره نمود، تجویز این داروها توسط متخصص مغز و اعصاب قابل اجرا و تجویز می باشد.

جراحی مغز

برای حذف ناحیه‌ ای که تشنج آغاز می ‌شود گاهی اوقات نیاز به جراحی مغز خواهد بود، از همین رو بررسی های تشخیصی نظیر نوار مغز، BMRI یا BCT می تواند در تعیین این روند کمک رسان باشد.

رعایت تغذیه کتوژنیک

رژیم غذایی کتوژنیک یا رژیم کتون‌ زا یا رژیم پُرچربی یک گونه رژیم غذایی با چربی زیاد است که منبع تغذیه چربی بالاست تا قند و کربوهیدرات، این رژیم می تواند در کودکان مقاوم به داروهای صرع کمک کننده باشد.

تحریک عصب واگ

عصب واگ یک عصب مهم برای خنثی سازی فعالیت های سمپاتیکی می باشد، در بیماران تشنجی و صرعی برای کاهش علائم تشنج و تولید کاته کولامین ها می توان از تحریک عصب واگ استفاده نمود.

پیشگیری از بروز تشنج به چند طریق امکان پذیر است؟

به طور کلی برای جلوگیری از ایجاد و عوارض ناشی از صرع می توان از راهکار های پیشگیرانه استفاده نمود، از مهم ترین راهکار های پیشگیرانه می توان به موارد زیر اشاره نمود:

1.    استفاده منظم از دارو های تجویز شده.

2.    مدیریت استرس و خواب کافی.

3.    پرهیز از مصرف الکل یا مواد مخدر.

4.    اجتناب از محرک‌هایی که تشنج را آغاز می ‌کنند (مثلاً نور های چشمک ‌زن).

5.    کنترل بیماری‌ های زمینه‌ای (مثل دیابت یا فشار خون).

جمع‌بندی و گرفتن نتایج نهایی

تشنج نتیجه اختلال در فعالیت الکتریکی مغز است و دلایل مختلفی دارد، همه تشنج ‌ها به معنای ابتلا به صرع نیستند، اما تکرار آن می ‌تواند نشان ‌دهنده این بیماری باشد، درمان‌ ها و پیشگیری‌ های مؤثر در دسترس ‌اند و افراد با مدیریت صحیح می ‌توانند کیفیت زندگی بهتری داشته باشند، امیدواریم از این مطلب استفاده لازم را برده باشید.